Op dat we niet vergeten

Op zondag 28 juni 1914, even voor 11 uur vond in Sarajevo, Bosnië-Herzegovina, een gebeurtenis plaats, die rampzalige gevolgen zou hebben voor Europa en aan miljoenen jonge mensen het leven zou kosten. Aartshertog Franz Ferdinand van Oostenrijk en zijn vrouw, Sophie Chotek, beiden gezeten in een open auto, keerden net terug van een bezoek aan de burgemeester van Sarajevo, toen in de Franz Joseph Gasse, pal voor Moriz Schiller’s café, de negentien jarige Servier Gavilo Princip met twee kogels uit zijn FN pistool een abrupt einde maakte aan deze twee levens. Een maand later, op dinsdag 28 juli 1914 verklaarde Oostenrijk de oorlog aan Servië met als gevolg een wereldoorlog, die een einde zou moeten maken aan alle oorlogen. Wij willen u de details besparen van wat er zich gedurende vier jaren in Europa afspeelde. Er zijn ontelbare boeken, tijdschriften, films, websites etc. die zich hiermede bezig hebben gehouden en nog steeds zo doen, maar wij willen er graag één human interest story’ uitlichten, dat begon in de loopgraven van Vlaanderen en dat nog steeds heden ten dage zeer actueel is.

In Flanders fields the poppies blow
Between the crosses, row on row

Zo staat het te lezen op de hier afgebeelde zegel van Canada, Michel 428, zo uitgegeven op 15 oktober 1968, ter gelegenheid van de vijftigste sterfdag.
1915 sneuvelde zijn beste vriend, Alexis Helmer uit Ottawa, die nog dezelfde dag begraven werd op de snel groeiende begraafplaats EssexFarm, gelegen aan de weg Ieper- Boezinge, langs het Ieper-IJzer kanaal. De volgende dag, zittend op de treeplank van een ambulance, treurend om het grote verlies van zijn goede vriend, schreef McCrae dit nu wereldberoemde gedicht, ofschoon hij er destijds geen flauw vermoeden van had dat het nog ooit wereldberoemd zou worden. Ten gevolge van

complicaties door een opgelopen longontsteking overleed hij op 28 januari 1919 en hij werd begraven op de algemene begraafplaats in Wimereux, Frankrijk. Zijn grafsteen ziet u hier afgebeeld. Op zaterdag 29 oktober 2005, op de plaats waar het beroemde gedicht werd geschreven, vond de onthulling plaats van een monument ter

ere van John McCrae. Foto’s van deze belangrijke gebeurtenis kunt u bekijken als u ‘Essex Farm’ aanklikt op uw zoekmachine. Op 9 november 1918, dus twee dagen vóór dat de wapenstilstand werd afgekondigd, zat mevrouw Moina Michael Journal’ te lezen. Haar oog viel op het gedicht van John Mc Crae, toen in Athens, in de  Amerikaanse staat Georgia, rustig de ‘Ladies Home nog getiteld: “

Oh! You who sleep in Flanders fields
Sleep sweet – to rise anew

We shall not sleep”, later veranderd in “In Flanders Fields”. Diep geroerd pakte zij haar pen en schreef als antwoord haar gedicht: “We shall keep the Faith” met als aanhef:dag van de Canadese dichter, soldaat en chirurg, Luitenant-kolonel John McCrae.

Toen werd ook het idee geboren om jaarlijks poppies (klaprozen) te gaan verkopen om gehandicapte veteranen en hun gezinnen te helpen. Elk jaar, op 11 november, is het

‘Poppy Day’ in Canada, de Verenigde Staten, En geland, Australië, Nieuw Zeeland, Malta, Zuid Afrika en nog meer landen. Dan worden er miljoenen klaprozen verkocht, door veteranen gekleed in een blauwe blazer, versierd met zorgvuldig opgepoetste onderscheidingstekens. Moina Michael werd bekend als de ‘Poppy Lady’. Zij overleed op 10 mei 1944 en vier jaar later werd zij door de Amerikaanse Posterijen geëerd met de hier afgebeelde zegel, Scott 977, uitgegeven op 9 november 1948. Heel toepasselijk werd de eerste dag ceremonie in haar woonplaats, Athens gehouden. Op het elfde uur van de elfde dag van de elfde maand in 1918 werd de wapenstilstand effectief, die eerder die ochtend om 05.05 werd gesloten in een tot kantoor omgebouwde wagen van de Compagnie des Wagons- Lits, No. 2419D, hier afgebeeld. Deze nu beroemde wagen werd op een afgelegen plaats in het Bois de Compiegne, 75 kilometer ten noorden van Parijs, op de rails gezet, vlak bij het plaatsje Rethondes. In 1978 heeft Frankrijk er een speciale zegel aan gewijd, Yvert 2022, heel toepasselijk uitgegeven op 11 november 1978 en hier ook voor u afgebeeld. De condities voor de wapenstilstand waren zo vernederend voor Duitsland, dat meteen de kiem werd gelegd voor WO II en 22 jaar later, op 22 juni 1940, nam Adolf Hitler wraak en werd op zijn bevel in dezelfde wagen en op precies dezelfde plaats de overgave van Frankrijk ondertekend……!!! In het  Belgische Ieper wordt een traditie in ere gehouden

die op 2 juli 1928 begon en eeuwig zal blijven duren. Elke avond om kwart voor acht wordt de toegang tot de monumentale Menenpoort voor alle verkeer gesloten. Tien minuten later

verschijnen er een aantal klaroenblazers van de plaatselijke vrijwillige brandweer en klokslag 8 uur wordt de ‘last post’ ten gehore gebracht. Dit als eerbetoon aan de 54986 gesneuvelde geallieerde soldaten, als vermist opgegeven, maar hun namen zijn onder de poort in de stenen muren gebeiteld. Van 20 mei 1940 tot 6 september 1944, tijdens de bezetting van België door het Duitse leger werd deze ceremonie toch dagelijks gehouden maar wel in Brookwood Military Cemetry, in Surrey, Engeland.

In de velden van Vlaanderen bloeien de klaprozen
Tussen de kruizen, rij aan rij
Oh! Gij die slaapt in de velden van Vlaaner te herrijzen.